Đó là chị Trịnh Thị Thư, sinh 1968, hội viên nông dân thôn Nà Cà 1, xã Cao Kỳ, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn vừa là gương nông dân làm kinh tế giỏi vừa là nữ Giám đốc Hợp tác xã Đoàn kết có doanh thu mấy năm gần đây trên 5 tỷ đồng.

Những năm đầu khi mới xây dựng gia đình, bươn trải nhiều nghề, nhưng cuộc sống vợ chồng chị vẫn thiếu trước, hụt sau. Không cam chịu đói nghèo, nhận thấy căn nhà của gia đình nằm ngay giữa trung tâm xã có Quốc lộ 3 chạy qua trước cửa thuận lợi tiêu thụ các loại hàng hóa. Năm 1998, gia đình chị mở quán bán hàng tạp hóa, khi thấy bán hàng cho thu nhập ổn định và những năm sau này, mật độ dân số ở thôn, trong vùng ngày càng đông, thu nhập người dân ngày càng khấm khá, nhu cầu tiêu thụ nông sản ngày càng cao, đồng thời giao thông đi lại thuận lợi, đặc biệt nhà ngay cạnh chợ trung tâm xã nên chị mạnh dạn đầu tư vốn mở rộng quy mô kinh doanh dịch vụ và đa dạng nhiều mặt hàng hoá. Do làm tốt dịch vụ chăm sóc khách hàng nên việc tiêu thụ hàng hoá rất thuận lợi, nhiều năm nay sau trừ chi phí cho thu nhập khoảng 250 triệu đồng và tạo việc làm cho 40 lao động địa phương.

Quả mơ của Hợp tác xã Đoàn Kết được phơi trong nhà kính

Thấy trồng rừng mang lại nhiều lợi ích môi trường và cho thu nhập bền vững, gia đình chị phát đồi gỗ tạp giá trị kinh tế thấp chuyển sang trồng 03 ha cây keo lai và 03 ha cây mỡ. Đến năm 2023 gia đình chị khai thác keo thu về 240 triệu đồng. Khai thác xong chuyển sang trồng cây bạch đàn nuôi cấy mô, hiện cây sinh trưởng, phát triển tốt, dự kiến sau 6 năm trồng sẽ cho khai thác, còn rừng mỡ trồng đến 15 tuổi thành gỗ lớn mới khai thác, dự tính sẽ cho giá trị kinh tế cao.

Không chỉ trồng rừng, khi quả mơ ở địa phương có đầu ra ổn định, chị Thư tiếp tục vay vốn nguồn Qũy Hỗ trợ nông dân cộng với vốn tích lũy của gia đình mạnh dạn đầu tư hơn 200 triệu đồng mua 10 ha đất đồi gỗ tạp ở địa phương trồng cây mơ lùn, đến nay đã trồng được 10 ha cây mơ lùn và liên kết với doanh nghiệp để xuất khẩu. Hiện một số diện tích đã bói quả, năm 2024 trừ chi phí gia đình chị thu từ cây mơ được 80 triệu đồng.

Không chỉ giỏi làm kinh tế gia đình, năm 2017 chị cùng các hội viên nông dân trong xã đứng ra thành lập Hợp tác xã (HTX) Đoàn Kết với 18 thành viên, nhưng những năm đầu chưa có nhiều hoạt động nổi bật nên kinh tế của các hộ thành viên vẫn “giậm chân tại chỗ” và có nguy cơ giải thể. Năm 2018, chị được bầu làm Giám đốc HTX, là niềm vinh dự song nhận thấy trách nhiệm của mình càng cao nên chị luôn tìm giải pháp để duy trì và phát triển HTX. Đầu tiên vận động các thành viên HTX tiếp tục phát triển cây mơ, đến nay diện tích mơ của các thành viên HTX đã có khoảng 30 ha và đa số đã cho thu hoạch. Ngoài ra HTX còn mở rộng sản xuất, liên kết với 200 hộ dân trồng cây mơ tại địa phương để thu mua hằng năm. 

Chị Trịnh Thị Thư - Giám đốc HTX Đoàn kết đang xử l‎ý mơ sấy trong xưởng chế biến

Trong năm 2018, khi huyện Chợ Mới liên kết với Công ty TNHH Việt Nam Misaki tại Khu Công nghiệp Thanh Bình tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho nông dân, xã Cao Kỳ cũng đã liên kết với Công ty để thu mua quả mơ với thời hạn 5 năm liên tục. HTX Đoàn Kết đã đóng vai trò là đại lý cấp 1 của Công ty, chịu trách nhiệm thu mua toàn bộ sản phẩm quả mơ của các hộ dân, phục vụ cho chế biến, xuất khẩu sản phẩm ô mai mơ và mơ muối sang thị trường Nhật Bản.

Việc liên kết tiêu thụ quả mơ trong nhiều năm nay với giá cao hơn gấp 3 - 4 lần so với mấy năm trước đã giúp cho người dân địa phương có thu nhập ổn định, yên tâm đầu tư chăm sóc, nâng cao năng suất, chất lượng, đáp ứng các tiêu chí xuất khẩu cho thị trường khó tính như Nhật Bản. Từ 2020 - 2024, bình quân mỗi năm HTX thu mua 500 tấn quả mơ tươi và quả mơ không chỉ phục vụ cho chế biến, xuất khẩu mà  HTX còn tự mở xưởng chế biến thành các sản phẩm ô mai mơ, rượu mơ, mơ sấy, phục vụ thị trường trong và ngoài tỉnh. Các sản phẩm từ quả mơ được sản xuất trên dây chuyền khép kín từ khâu thu hoạch, sơ chế, ngâm muối, phơi khô trong nhà kính, chế biến, bảo quản. Sản phẩm được sản xuất theo công nghệ mới, đảm bảo 100% an toàn vệ sinh thực phẩm, vì thế sau khi chế biến vẫn giữ được nguyên hương vị, màu sắc tự nhiên và các giá trị dinh dưỡng không bị biến đổi. Đến nay HTX Đoàn Kết đã có hai sản phẩm đạt OCOP ba sao cấp tỉnh.

Quả mơ thu mua về được HTX phân theo từng loại

Ngoài thu mua quả mơ, HTX còn kinh doanh khai thác, quản lý khu chợ địa phương như: Quản lý, sử dụng, giải quyết các tồn tại liên quan đến mặt bằng chợ; quản lý, sử dụng, giải quyết các vấn đề về tài sản chợ; thu chi tài chính tại chợ; sử dụng lao động hiện có tại địa phương; thoả thuận về các tiêu chuẩn chất lượng hàng hoá tại chợ xã. Không chỉ chú trọng xây dựng văn hóa thương mại mà HTX còn đặc biệt quan tâm đến khâu an toàn thực phẩm tại các địa điểm ăn uống, kinh doanh các mặt hàng cá, thịt, rau củ quả, gia vị... trong chợ. Thường xuyên phối hợp với Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra về an toàn thực phẩm tại chợ và kết quả không phát hiện quầy hàng nào vi phạm an toàn thực phẩm.

Doanh thu của HTX vài năm gần đây (từ 2020-2024) bình quân mỗi năm trên 5 tỷ đồng. Với những nỗ lực, đóng góp của chị Trịnh Thị Thư, nhiều năm liền gia đình chị đạt hộ sản xuất kinh doanh giỏi cấp huyện, năm 2023 đạt hộ sản xuất kinh doanh giỏi cấp tỉnh và HTX Đoàn Kết nhận được nhiều giấy khen, bằng khen của các cấp, ngành từ địa phương đến trung ương./.

Dương Cử - Hội Nông dân tỉnh Bắc Kạn